uwydatnić się
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • Super hiper realistyczny
    12.06.2019
    12.06.2019
    Szanowni Językoznawcy,
    mam kłopot z wyrażeniem super hiper, które słownik ortograficzny każe pisać osobno. Co jednak, gdy występuje ono w połączeniu z przymiotnikiem lub rzeczownikiem? Każde z tych słów z osobna zapisalibyśmy w takiej sytuacji razem (superczuły, hipermarket). A super hiper realistyczny? Czy super hiperrealistyczny? A może superhiperrealistyczny? Albo super-hiper-realistyczny? Pomocy!

    Z góry dziękuję,
    Anna
  • pomarańczowe czy żółte?
    9.06.2005
    9.06.2005
    Czy poprawne jest nazywanie żółtego światła sygnalizatora pomarańczowym? Mówi tak wiele osób, a moim zdaniem sygnały są czerwone, żółte i zielone, tak jest zapisane w Kodeksie drogowym i te trzy kolory są chyba ich nazwami. A jeżeli żółty sygnał będziemy nazywali pomarańczowym (bo akurat na danym sygnalizatorze ma taki odcień), to równie dobrze jakiś „spec” od kolorów może się kłócić, że u góry nie jest czerwony, tylko wiśniowy, purpurowy albo jeszcze jakiś inny. :-)
  • Spójnik
    11.06.2019
    11.06.2019
    Szanowni Państwo,
    jaką funkcję pełni słowo we fragmencie wiersza Adama Mickiewicza Pieśń żołnierza?

    Wstaję, aż ja w pruskiej ziemi!
    Jak tam lepiej leżeć w błocie.
    W chłodzie. w głodzie i na słocie,
    Ale w Polszcze między swemi!

    Czy mamy tu do czynienia z przypadkiem użycia partykuły opisanym w SJPD jako „spójnik zestawiający zdania współrzędne z uwydatnieniem niezwykłości treści jednego z nich, nagłej zmiany sytuacji itp.”?
  • No, ale…
    4.07.2008
    4.07.2008
    Szanowni Państwo!
    Czy w wyrażeniu no, ale, pojawiającym się na przykład na początku zdania lub po średniku, po no powinien się znajdować przecinek? Np. „Miała ochotę pojechać nad jezioro; no (,) ale to on decydował, gdzie spędzają weekendy”. A co, gdyby przed no zamiast średnika był przecinek? I czy w ogóle nie należałoby unikać zbyt częstego stosowania takiej konstrukcji, pozostawiając raczej samo ale?
    Łączę pozdrowienia.
  • Od interpunkcji począwszy, na frazeologii skończywszy
    11.02.2016
    11.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy przecinki są w dobrych miejscach:
    Począwszy od 2000 r.(,) firma opracowała tysiące tekstów
    Plan miał być równie dobrze znany pokonanym oddziałom(,) jak wcześniej żołnierzom przeciwnika?
    Czy w zdaniu:
    Nie można było wejść i sprawdzić, co robi Adam i inni uczestnicy szkolenia
    orzeczenie ma dobrą formę?
    Czy w związku z tym zdanie:
    Filozofowie byli stabilną instytucją, która mogła sfinansować wsparcie ich pracy
    nie budzi wątpliwości? Może pohamować kogoś czy tylko coś?
  • chcąc nie chcąc, taki jak
    18.03.2005
    18.03.2005
    Witam. Czy we frazach typu chcąc_ nie chcąc oraz taki_ jak ten należy stawiać przecinki w zaznaczonych miejscach? Dziękuję i pozdrawiam Redakcję.
  • nazwy wydarzeń historycznych
    31.12.2010
    31.12.2010
    Dzień dobry!
    Nurtuje mnie od pewnego czasu następujące pytanie językowe. W jaki sposób należy pisać Powstanie Warszawskie czy też powstanie warszawskie? Czy należy tę nazwę traktować jako własną i pisać z wielkiej litery?
    Dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego Nowego Roku.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego